Đã có khi nào bạn ngồi hàng giờ chỉ để nhận lại một cơn đau nhói ở xương mông của mình? Đây có thể là một tình trạng liên quan đến ụ ngồi, được gọi là các xương ngồi của bạn do nó hấp thụ tất cả trọng lượng của cơ thể khi bạn ngồi xuống.

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi là gì?

Cơn đau ở xương mông khi bạn ngồi quá lâu là do tình trạng viêm hoặc kích thích túi hoạt dịch ụ ngồi gây nên. Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi, còn được gọi là viêm túi hoạt dịch ụ ngồi - cơ mông hoặc bệnh "mông thợ dệt", là một tình trạng viêm và sưng các túi chứa dịch lỏng trong khung chậu, gây đau xương ngồi.

Túi hoạt dịch này tồn tại về mặt sinh học để giúp hạn chế lượng lực ma sát được tạo ra giữa cơ mông và ụ ngồi, mà nếu không có có thể gây thương tích hoặc kích thích. Tình trạng viêm túi hoạt dịch ụ ngồi thường xảy ra do áp lực kéo dài lên xương ngồi, như khi ngồi trong thời gian dài, hoặc do chuyển động lặp đi lặp lại của cơ mông lớn trong các môn thể thao như đạp xe.

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi có thể gây ra rất nhiều vấn đề khi ngồi, đi bộ hoặc chạy. Hiện có một số phương pháp điều trị sẵn có để cải thiện các triệu chứng của bệnh và giảm viêm trong khu vực. Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận mọi thứ về tình trạng đau xương mông do ngồi, nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị của nó.

Giải phẫu ụ ngồi

Ụ ngồi là một xương tròn kéo dài từ xương ngồi, là phần xương cong ở dưới cùng của xương chậu. Nó nằm ngay dưới gai ụ ngồi, là một xương nhọn chạy dọc theo mặt sau háng của bạn.

Cơ đùi sau, một cơ ở phía sau chân của bạn, được nối với ụ ngồi bằng ba gân. Khi chân thẳng và đùi của bạn được kéo giãn, cơ mông lớn sẽ bao trùm lên ụ ngồi. Khi bạn uốn cong đầu gối và co đùi, thì cơ mông lớn sẽ di chuyển và bộc lộ ụ ngồi. Điều này giải thích tại sao bạn không cần phải có một cơ mông lớn to để cung cấp thêm phần đệm cho ụ ngồi khi bạn ngồi.

Các nguyên nhân gây viêm túi hoạt dịch ụ ngồi là gì?

Nguồn gốc của viêm túi hoạt dịch ụ ngồi có thể được nhìn thấy ngay trong cái tên gốc của nó, bệnh "mông thợ dệt". Những công nhân ngồi trong một thời gian dài trên bề mặt cứng là những người đầu tiên mắc bệnh này. Ngoài ra, viêm túi hoạt dịch ụ ngồi cũng được gọi thông tục là bệnh "mông thợ may". Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi, giống như nhiều bệnh viêm túi hoạt dịch khác, có thể phát sinh trong nhiều tình huống khác nhau.

Viêm túi hoạt dịch có liên quan đến các rối loạn tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và xơ cứng bì, bên cạnh các bệnh khác. Tình trạng viêm này cũng có thể được gây ra bởi tình trạng tăng ure máu, phổ biến trong các bệnh như bệnh gút, bệnh thận mạn tính.

Do túi hoạt dịch ụ ngồi là một túi hoạt dịch sâu, nó ít có khả năng bị lây nhiễm liên tục từ các mầm bệnh truyền nhiễm. Các nguyên nhân nhiễm trùng của viêm túi hoạt dịch ụ ngồi bao gồm nhiễm trùng huyết và viêm khớp nhiễm trùng, cả hai tình trạng bệnh này đều không phổ biến. Do vị trí của túi hoạt dịch ụ ngồi trong cơ thể, việc xâm nhập trực tiếp của vi khuẩn vào túi sẽ rất khó xảy ra.

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi gây đau ngay tại trung tâm mông của bạn và đôi khi có thể di chuyển xuống mặt sau của chân. Cơn đau này thường bị nhầm lẫn với cơn đau thần kinh tọa, một cơn đau được gây ra bởi tình trạn kích thích dây thần kinh tọa. Tuy nhiên, một bác sĩ sẽ có thể chỉ cho bạn cơn đau là do vấn đề nào bằng cách kiểm tra thể chất kỹ lưỡng.

Dịch tễ 

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi là một bệnh lâm sàng hiếm khi xảy ra. Mặc dù chẩn đoán đôi khi bị bỏ qua, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Viêm túi hoạt dịch nói chung chiếm ít hơn 1% tất cả các lần khám kiểm tra sơ bộ

Tình trạng này đặc biệt thường xuyên ở những người đang làm những công việc ít vận động, do sự kích thích dai dẳng túi hoạt dịch ụ ngồi gây ra bởi thời gian ngồi dài trên các bề mặt cứng, dẫn đến sự ra đời cái tên thông tục của nó là bệnh "mông thợ dệt".

Sinh lý bệnh 

Túi được phân loại là ngoại mạc, dưới da, dưới cơ hoặc hoạt dịch. Túi ụ ngồi là một túi hoạt dịch, có nghĩa là nó được tạo thành từ một bao mô liên kết béo chứa đầy chất lỏng hoạt dịch. Khi bị nhiễm trùng hoặc bị kích thích, các tế bào hoạt dịch nhân lên, dẫn đến tăng sản xuất dịch hoạt dịch. Quá trình này được điều hoà bởi các chất trung gian gây viêm như cyclooxygenase, cytokine và metalloproteases.

Kết quả là, mô hạt hình thành dưới dạng của một hốc chứa đầy dịch lỏng quánh với nồng độ fibrin cao. Mô này cuối cùng, theo thời gian, sẽ cản trở khả năng di chuyển và hoạt động bình thường của các mô xung quanh, cho dù chúng là mô cơ, mô xương hay mô gân.

Các triệu chứng của viêm túi hoạt dịch ụ ngồi

Một số triệu chứng của đau ụ ngồi bao gồm:

• Đau khi đi bộ hoặc chạy
• Đau hoặc cứng khớp ở vùng xương chậu
• Đau khi ngồi xuống
• Sưng hoặc đỏ xung quanh khu vực ụ ngồi
• Khó ngủ khi nằm nghiêng về phía bị ảnh hưởng.

Đau xương mông do ngồi xuống và đứng lên được chẩn đoán thông qua một quá trình kiểm tra thể chất đơn giản, kèm theo việc xem xét các triệu chứng mà bạn gặp phải. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn đứng, ngồi hoặc di chuyển hông và chân. Nếu bác sĩ vẫn không thể xác định nguyên nhân các triệu chứng của bạn, thì bạn có thể được yêu cầu chụp X-quang, để bác sĩ có thể có cái nhìn tốt hơn về khu vực xương chậu. Chụp MRI hoặc siêu âm cũng có thể được thực hiện để kiểm tra bất kỳ tình trạng sưng và viêm nào. Trong một số trường hợp, một mẫu chất lỏng nhỏ cũng có thể được lấy từ khu vực bị ảnh hưởng.

Người khám có thể phát hiện thấy tình trạng sưng nề trên mông trong quá trình kiểm tra thể chất. Co khớp hông thụ động có thể gây khó chịu ở bệnh nhân. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể không duỗi khớp hông được. Việc kéo giãn có thể gây khó chịu cho người bệnh. Bệnh nhân cũng có thể xuất hiện ban đỏ trên bề mặt mông, mặc dù tình trạng này ít phổ biến trong viêm túi hoạt dịch ụ ngồi. Nếu ban đỏ là một đặc điểm nổi bật của bệnh cảnh, nó có thể chỉ ra sự hiện diện của các căn nguyên bổ sung như viêm mô tế bào hoặc nhiễm trùng khớp.

Chẩn đoán viêm túi hoạt dịch ụ ngồi

Hầu hết bệnh nhân có thể được xác định chẩn đoán và điều trị lâm sàng ngay sau khi đánh giá, mà không cần xét nghiệm thêm gì cả. Hầu hết các trường hợp xuất hiện viêm túi hoạt dịch ụ ngồi có khả năng tự giới hạn và sẽ tự biến mất. Xét nghiệm máu chỉ nên được thực hiện nếu nghi ngờ nhiễm trùng hoặc rối loạn tự miễn. Các kết quả trong phòng thí nghiệm rất có thể sẽ chỉ nằm trong phạm vi bình thường trong trường hợp viêm túi hoạt dịch.

Nếu nghi ngờ có một vấn đề khác kèm theo, chẳng hạn như nhiễm trùng khớp, hút dịch khớp và điều trị kháng sinh có thể được chỉ định. Mặc dù MRI rất nhạy với tình trạng viêm túi hoạt dịch, nhưng nó thường tốn kém và không cần thiết khi chẩn đoán và điều trị viêm túi hoạt dịch ụ ngồi. Xét nghiệm này chỉ nên được yêu cầu nếu có các chẩn đoán phân biệt có thể xảy ra khác, chẳng hạn như khối u ác tính.

Tương tự như vậy, siêu âm là không cần thiết cho đến khi quyết định hút dịch trong túi, trong trường hợp đó điều quan trọng là siêu âm phải hướng dẫn được quá trình và đảm bảo hút dịch ở đúng vị trí.

Điều trị đau ụ ngồi

Cơn đau ụ ngồi mà bạn có thể gặp phải thường được tự giải quyết khi bạn nghỉ ngơi. Tuy nhiên, đau do viêm túi hoạt dịch ụ ngồi đôi khi có thể mất nhiều thời gian hơn để giải quyết do bạn không thể tránh hoàn toàn việc ngồi xuống. Một số phương pháp điều trị đau ụ ngồi như sau:

• Nghỉ ngơi tối đa

Chỉ cần nghỉ ngơi từ bất kỳ hoạt động thể chất nào gây đau cũng có thể giúp bạn điều trị vấn đề củav mình. Tránh ngồi trên bề mặt cứng quá lâu, và cố gắng nằm xuống và nghỉ ngơi để giảm đau.

• Chườm đá

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên sử dụng túi chườm đá để làm giảm bất kỳ tình trạng sưng và viêm nào trong khu vực. Túi chườm đá có thể có ích với bất kỳ cơn đau cơ nào, và sử dụng nó để điều trị cơn đau xương ngồi của bạn cũng có thể có ích.

• Thuốc 

Đôi khi đau xương ngồi có thể được điều trị một cách dễ dàng thông qua các thuốc giảm đau không cần kê đơn như các thuốc chống viêm hoặc thuốc acetaminophen. Hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên dùng bất kỳ loại thuốc không kê đơn nào để điều trị cơn đau của bạn. Nếu thuốc không hiệu quả, bạn có thể được tiêm corticosteroid để giúp giảm viêm ở khu vực túi.

• Đệm vòng / đệm khí

Đệm mềm có thể làm giảm sự đè ép lên xương mông, giúp giảm viêm và chữa bệnh nhanh hơn

• Thay đổi tư thế thường xuyên

Việc gặp căng thẳng liên tục trên bất kỳ bộ phận nào của cơ thể cũng có thể dẫn đến các rối loạn viêm, do đó, bằng cách thay đổi tư thế thường xuyên, bạn có thể làm giảm đáng kể các tác động gây căng thẳng lên xương mông.

• Thể dục

Vật lý trị liệu cũng có ích trong việc tăng sức mạnh các cơ ụ ngồi và cải thiện tính linh hoạt của chúng. Leo cầu thang cũng có thể hữu ích. Tuy nhiên, bất cứ khi nào làm vậy, hãy chắc chắn là mình sẽ giữ lan can trong trường hợp đột nhiên cảm thấy cơn đau có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của bạn. Các bài tập kéo dài cũng có thể có ích trong việc tăng tính linh hoạt cơ đùi sau của bạn.

Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập kéo giãn hay thể dục nào, điều quan trọng là phải kiểm tra với bác sĩ của bạn. Một chuyên gia chăm sóc sức khỏe sẽ có thể cho bạn biết những bài tập nào tốt cho bạn và bài tập nào có thể làm trầm trọng thêm vấn đề. Một nhà trị liệu có thể cung cấp một loạt các bài tập và kéo giãn khác nhau để điều trị cơn đau và cải thiện chuyển động ở lưng, chân và mông của bạn.

Một số bài tập và kéo giãn cho ụ ngồi bao gồm:

Nằm xuống và kéo giãn mông

Bài tập nằm và kéo giãn mông có thể được thực hiện theo như sau:

1. Nằm ngửa thẳng lưng, đầu nghỉ ngơi trên một đệm hoặc gối.
2. Giữ chân thẳng.
3. Từ từ uốn cong đầu gối phải vào trong về phía ngực.
4. Sau đó, đặt hai tay quanh đùi, dưới mặt sau của đầu gối, và kéo đầu gối về gần ngực hơn.
5. Giữ ở vị trí này trong khoảng 5 đến 10 giây.
6. Từ từ duỗi thẳng chân và lặp lại tương tự với đầu gối còn lại.
7. Lặp lại 5 đến 10 lần trên mỗi chân.

Duỗi hông

Duỗi hông là một bài tập tuyệt vời khác khi bạn bị đau ở xương mông. Những bài tập này giúp tăng cường phần mông và lưng dưới. Bạn có thể thực hiện các bài tập hông như sau:

1. Bắt đầu trên cả bốn chi với đầu gối được đặt dưới hông và bàn tay được đặt dưới vai. Hãy chắc chắn giữ cho cổ thẳng.
2. Duỗi cánh tay trái ra phía trước và duỗi chân phải thẳng ra phía sau.
3. Sau đó, từ từ nâng cánh tay trái và chân phải cho đến khi chúng thẳng hàng với lưng của bạn.
4. Giữ ở vị trí này trong khoảng 2 giây trước khi đổi bên.
5. Lặp lại bài tập duỗi chân trái và cánh tay phải.
6. Lặp lại những động tác duỗi này khoảng 5 đến 6 lần.

Giãn cơ bằng động tác ngồi xoay

Bài tập giãn cơ bằng động tác ngồi xoay là hoàn hảo cho các cơ xiên và mông. Bài tập kéo giãn này có thể được thực hiện như sau:

1. Ngồi ở tư thế thẳng đứng với lưng thẳng và bàn chân duỗi thẳng ra phía trước mặt.
2. Uốn cong đầu gối phải và đặt bàn chân phải phẳng trên sàn nhà.
3. Từ từ, di chuyển bàn chân phải ra bên ngoài đầu gối trái.
4. Sau đó, nhẹ nhàng xoay người sang bên phải, trong khi bạn đẩy khuỷu tay trái của mình vào đầu gối phải và nhìn qua vai phải.
5. Giữ ở vị trí này trong khoảng 30 giây, sau đó trở lại vị trí bắt đầu.
6. Lặp lại với chân còn lại.

Đây là một số bài tập kéo giãn và thể dục tuyệt vời mà bạn có thể thực hiện để điều trị đau xương ngồi. Trong trường hợp bạn gặp bất kỳ cơn đau nào ở lưng dưới, chân hoặc mông trong khi tập, hãy dừng các bài tập lại ngay lập tức. Ngoài ra, để an toàn hơn, hãy kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập nào.

Chẩn đoán phân biệt

Nhiều bệnh có biểu hiện tương tự với viêm túi hoạt dịch ụ ngồi, và bác sĩ phải loại trừ những bệnh này trước khi đưa ra chẩn đoán xác định là viêm túi hoạt dịch ụ ngồi. Hình ảnh X-quang cột sống vùng hông và thắt lưng có thể hỗ trợ chẩn đoán cơn đau xuất phát từ các khu vực này do bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc các bệnh khác. Một bài kiểm tra thể chất sẽ giúp phân biệt tình trạng viêm túi hoạt dịch ụ ngồi với các nguyên nhân gây khó chịu liên quan đến cơ khác, chẳng hạn như rách cơ hoặc các rối loạn khác.

Thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm thường được gọi là đĩa đệm; tuy nhiên, thuật ngữ đĩa đệm này là một giải phẫu của cột sống chứ không phải là một danh pháp bệnh. Đĩa đệm là một vật liệu nằm giữa các đốt sống, giúp làm giảm tác động của xương. Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi đĩa đệm dần dần bị ép ra ngoài do va chạm.

Một đĩa đệm bị trượt là một đĩa đệm bị bật ra do áp lực, và có một dây thần kinh đằng sau đĩa này. Khi các đĩa đệm này chèn lên các dây thần kinh, nó gây đau ở lưng, hông và chân, là đường đi của dây thần kinh. Tê ở chân, đau nhức hoặc cảm giác căng là những triệu chứng phổ biến của trượt đĩa đệm do nó là một tình trạng thần kinh.

Để biết thêm thông tin, hãy xem: Những sự thật về thoát vị đĩa đệm - Quan điểm từ các bác sĩ chuyên gia

Đau thần kinh toạ

Đau thần kinh tọa là một rối loạn gây ra bởi chèn ép hoặc tắc nghẽn các dây thần kinh tọa. Đây là hai dây thần kinh lớn nhất của cơ thể. Chúng kéo dài từ cột sống dưới đến hai mông và sau đó đến đầu gối.

Tình trạng chèn ép dây thần kinh tọa gây ra bởi sa đĩa đệm hoặc co thắt ống sống có thể gây đau và khó chịu. Đau thần kinh tọa có thể dẫn đến các cơn đau buốt, ngứa ran hoặc tê ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, từ mông đến chân.

Khi người bệnh ngồi trong một khoảng thời gian dài, hoặc di chuyển, hắt hơi hay ho, các triệu chứng của họ có thể tăng lên. Đau thần kinh tọa thường biến mất trong 4-6 tuần.

Điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen
• Các bài tập thể dục và kéo giãn
• Chườm nóng
• Vật lý trị liệu
• Tiêm giảm đau
• Phẫu thuật

Tiên lượng

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi thường không tự biến mất trừ khi nguyên nhân gây kích ứng lên túi hoạt dịch ụ ngồi - cơ mông được phát hiện và điều trị chính xác. Sự khó chịu có thể giảm dần sau một thời gian nghỉ ngơi hoặc điều trị, nhưng nếu bạn tiếp tục tập thể dục sẽ có thể gây ra ma sát quá mức lên túi, dẫn đến viêm và sự xuất hiện trở lại của cơn đau.

Các biến chứng

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi có thể dẫn đến các vấn đề với:

• Đi bộ
• Chạy
• Ngồi
• Kéo giãn

Tránh hoạt động và tập thể dục sau viêm có thể dẫn đến việc tái tạo tổng thể và có tác động bất lợi đến các tình trạng khá, có phản ứng tốt hoặc có thể tránh được bằng cách tập thể dục và hoạt động ở một mức độ nào đó.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Một số nguyên nhân gây khó chịu ở mông sẽ tự khỏi mà không cần can thiệp y tế. Hoạt động mạnh, ví dụ, có thể dẫn đến tình trặng căng cơ, gây khó chịu tại chỗ.

Tuy nhiên, nếu bạn gặp khó chịu dai dẳng ở lưng dưới, mông hoặc chân, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Sự khó chịu này có thể được gây ra bởi một vấn đề tiềm ẩn cần được điều trị.

Bác sĩ có thể xác định chẩn đoán bằng cách đánh giá các triệu chứng của bệnh nhân và kiểm tra thể chất. Họ có thể cung cấp điều trị và đề xuất phòng ngừa sau khi đánh giá tình trạng.

Kết luận

Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là khi các đĩa đệm giữa các đốt sống thắt lưng của chúng ta bắt đầu mở rộng, trở thành một tình trạng dai dẳng. Khi một đĩa đệm phình ra hoặc thoát vị, các cơ xung quanh nó bắt đầu thắt chặt để giữ mọi thứ tại chỗ và ngăn ngừa các tác hại bổ sung. Điều đó sẽ tốt nếu chúng ta không di chuyển, nhưng, không di chuyển không phải là những gì cơ thể chúng ta được thiết kế cho. Cơ thể chúng ta được gây dựng để di chuyển, và khi cố gắng đứng dậy và di chuyển một lần nữa, chúng ta có thể đang yêu cầu những cơ bắp chặt chẽ này làm như vậy, chỉ có điều là chúng sẽ không.

Viêm túi hoạt dịch ụ ngồi là một tình trạng không phổ biến có thể được điều trị bởi bác sĩ chăm sóc gia đình, y tá, bác sĩ nội khoa hoặc bác sĩ thể thao. Chẩn đoán tình trạng này dựa trên lâm sàng lâm sàng, nhưng các xét nghiệm theo dõi mở rộng có thể được yêu cầu để loại trừ các bệnh khác. Nghỉ ngơi, thuốc giảm đau và vật lý trị liệu là những hình thức điều trị phổ biến.

Trong ngắn hạn, chườm lạnh có thể giúp giảm bớt sự khó chịu liên quan đến tình trạng sưng. Tiêm corticosteroid trong túi với lidocaine có thể giúp giảm đau nếu cơn đau là không thể chịu đựng được hoặc dai dẳng. Lidocaine sẽ hỗ trợ giảm đau ngay lập tức cho bệnh nhân bằng cách chặn các kênh natri trong các mô xung quanh, do đó làm giảm việc truyền tín hiệu đau.

Ngoài ra, cần giáo dục bệnh nhân về việc thay đổi lối sống cho lành mạnh như giảm cân và tập thể dục thường xuyên. Liệu pháp nghề nghiệp và/ hoặc vật lý trị liệu cũng có thể có lợi trong trường hợp này. Bệnh nhân ít vận động có nhiều khả năng bị tái phát.